Zoekrichting ongewenst gedrag bij kinderen
Uit onderzoek (Blokland, de Graaf & Speetjens, 2007) is gebleken dat een veel voorkomende oorzaak van ongewenst gedrag bij kinderen van 0 tot 12 jaar verveling is. De behoefte achter dit gedrag, waar wij als professionals ten alle tijden naar op zoek gaan, kan zijn dat het kind streeft naar uitdaging. Uitdaging is een breed begrip welke je vanuit verschillende perspectieven zou kunnen belichten. Eén van die perspectieven is: hoe is de omgeving waarin een kind verblijft?
Bij Topkids kunnen we dit vertalen naar de groepsruimte op het kinderdagverblijf of de BSO. Hoe uitdagend is deze groepsruimte? Een rijke speelomgeving kun je zien als een ruimte die boordevol vragen zit. Wat gebeurt er als ik dit doe, wat gebeurt er als ik hierop klim, hoe voelt dit of hoe kom ik daarbij? Om de antwoorden te vinden dagen we onze pedagogisch professionals regelmatig uit om eens kritisch naar de groepsruimtes te kijken. Door vanaf de (oog)hoogte van een kind foto’s te maken en dus opzoek te gaan naar het perspectief van een kind, krijgen ze toegang tot hun belevingswereld. Dit kan veel nieuwe inzichten met zich mee brengen over hoe er meer uitdaging toe te voegen is zodat spel optimaal gestimuleerd wordt. Als er voldoende te beleven en ontdekken is in een groepsruimte, dan valt in sommige gevallen de ruimte om ongewenst gedrag te vertonen weg.
Loose Parts op de kinderopvang
Een goed voorbeeld hiervan zetten we deze week in de spotlights: loose parts. Bij het kiezen van speelgoed is het van meerwaarde om je af te vragen wat het doel van het materiaal is. Is het enkel voor vermaak of willen we er ook een ontwikkeling mee stimuleren? Hebben we niet al veel materiaal in huis voor dit ontwikkelgebied?
Het procesmatig bezig zijn en de ervaring een grotere rol laten spelen dan het eindresultaat, levert in de praktijk vaak meer bijdrage aan de ontwikkeling van een kind. Open eind spel(materiaal) is hier een mooi voorbeeld van. Spelen of speelgoed zonder doel; puur om te ervaren. Je kunt hierbij denken aan de bekende stapelregenboog of een bak vol nietszeggende materialen (in combinatie met magneetstaven, orbeez, pipetjes, kinderpincetten et cetera). Bij Topkids vinden we het leuk om samen met de kinderen een box te maken. Met een pak rijst en voedingskleurstof kun je samen met de kinderen een ontzettend leuke basis maken. Dat is ook nog eens duurzaam, want je voorkomt verspilling!
Visie Loose Parts
Misschien vraag je je af wat onze visie achter het spelen met loose parts is. Een klein voorbeeld: een fiets is om mee te fietsen en dat is goed voor de grove motoriek. Een potlood is om mee te kleuren en dit levert een bijdrage aan de fijne motoriek. Maar zet dit tegenover het (samen) spelen met kosteloos of nietszeggend materiaal brengt en je zult aanzienlijk meer ervaringen bij kinderen naar voren zien komen. Denk aan rekenprikkels (veel/weinig, hoog/laag et cetera), sensomotorische ontwikkeling door het voelen, de sociale ontwikkeling door samen naar mogelijkheden te kijken, de taalontwikkeling door erover te praten, de cognitieve ontwikkeling door na te denken over hoe je dingen kan doen of in elkaar moet krijgen, de fantasieontwikkeling door de ruimte voor eigen inbreng, grenzen stellen (bijvoorbeeld wil ik wel of niet vies worden) en zo kan ik nog even doorgaan.
Bijdrage van Dyonne, pedagogisch coach bij Topkids Kinderopvang
